Belge başka plan başka!

Adalet Bakanlığı’nca açıklanan Yargı Reformu Strateji Belgesi dışında bakanlığın hazırladığı plan, iktidarın yargı üzerinde yapmak istediklerini ortaya koydu.

Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) geniş tabanlı temsil esasıyla şekillendirileceği niyeti belgede yer alırken, asıl tartışma çıkaracak ayrıntılar planda çıktı. Buna göre, Adalet Bakanı ve müsteşarının da kalmaya devam edeceği kurula Meclis tarafından da üye seçilecek ve sayısı 21’e yükselecek. Anayasa Mahkemesi’nin de görevi yeniden tanımlanacak.

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulu’nda değerlendirilen Yargı Reformu Strateji belgesi ile iktidarın planının farklı olduğu ortaya çıktı. Belge ile plan arasında en dikkat çeken farklılık, strateji belgesinde Anayasa Mahkemesi’nde yapılacak değişiklikten hiç söz edilmemesine karşın, planda Yüksek Mahkeme’nin yapısında ciddi değişiklik öngörülüyor. Buna göre, Anayasa Mahkemesi’nin görev tanımı yeni baştan yapılacak. Ardından da mahkeme yeniden yapılandırılacak. Mahkemenin üye sayısının arttırılması ve bunların bir kısmının Meclis tarafından seçilmesi, daireler oluşturulması, bireysel başvuru ve Yüce Divan görevi gibi konular tartışılacak.

Strateji belgesinde, HSYK’nin yapısının “geniş tabanlı temsil esasına” göre yapılandırılacağı yer aldı. Adalet Bakanı’nın açıkladığı planda ise bu yapılanmanın ayrıntıları ortaya çıktı. Buna göre, Yargıtay ve Danıştay kökenli 5 üyeyle Adalet Bakanı ve müsteşarından oluşan (toplam 7) HSYK’nin üye sayısı 21’e çıkartılacak. Kurulda daireler oluşturulacak. Kurula, Meclis ve Cumhurbaşkanı da üye seçecek. Bu üyeler yargı dışından olacak. Kurula, birinci sınıf hâkim ve savcılar, Türkiye Adalet Akademisi’nin hukukçu öğretim üyeleri ve avukatlar üye olarak atanabilecek. Adalet Bakanı ve Müsteşarı kurulda kalmaya devam edecek. Kurulda oluşturulacak genel kurul ise disiplin cezalarında son sözü söyleyecek. HSYK yapısının değiştirilmesi 2 yıl içinde gerçekleştirilecek. Hâkim ve savcılar hakkındaki teftişi ilerleyen dönemde HSYK yapacak. 3 bin yeni hâkim ve savcı kadrosu da açılacak.

Eylem planına göre, mahkemelerde Kürtçe ve Arapça bilen bilirkişi olacak ve tercüman olarak çalışabilecekler. Savcı ile avukatların mahkeme salonundaki yerinde de değişiklik yapılacak. İlk aşamada savcılar, heyetin oturduğu yerin aşağısında yer alacak. İlerleyen dönemde ise avukat ve savcılar aynı hizada yer alacaklar.