Petrol fiyatlarındaki yükseliş

Dün petrol fiyatlarındaki yükseliş piyasalarda kısmi oynaklık yaratırken, ABD borsaları günü ekside tamamladı. Diğer yandan petrolün yükselişinde kalıcılık sağlayamadığını ve Brent petrolün tekrar 115 civarına gerilediği izlerken, ABD vadelileri bu sabah alıcılı. Euro STOXX 50 vadelisi de %0,5 civarında yükselişte. Asya borsalarında ise net bir yön yok. Fed ile ilgili şahin beklentilerin tepe yaptığı ve tahvillerdeki oynaklığın düştüğü ortamda petrolün yükselişinde kalıcılık sağlayamaması risk alma iştahının devamı açısından önemli. Bugün mayıs ayına yönelik Avrupa genelinde açıklanacak PMI verileri ve ABD'de takip edilecek ISM imalat sanayi PMI endeksi piyasalarda kısmi oynaklık yaratabilir. Avrupa ve ABD vadelilerindeki görüntüye paralel BIST100 endeksi de güne %0,3 civarında alıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Pazartesi günkü sert yükselişin ardından dün de %0,79 oranında primle günü tamamlayan endeksin gün içerisinde tarihi zirvesi olan 2.562 seviyesine yakın hareket edebileceğini düşünüyoruz. Yurtiçinde sabahtan mayıs ayına ilişkin imalat PMI verisi takip edilecek.
 

*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.

  
 

MAKROEKONOMİ

   

Yurt içinde, yılın ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyüme verileri takip edildi. Ekonomi, 1. çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,3 ile piyasa beklentilerine yakın bir büyüme kaydederken, 2021 yılının son çeyreğindeki %9,1 büyümeye göre kısmi ivme kaybına işaret etti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, çeyreksel %1,2 artarak önceki çeyrekteki %1,5 artışa göre yavaşlayan bir tempoya işaret etse de 2020 yılının ikinci çeyreğinden bu yana ardı ardına çeyreksel büyüme gerçekleşmekte. Milli gelirimiz 2021 yılındaki 7,2 trilyon TL'den 8,3 trilyon TL'ye çıkarken, dolar cinsinden 803 milyar USD'den 794 milyar USD'ye geriledi.

• İlk çeyrekte enflasyonist görünümün ve ücretlerdeki artışın da etkisiyle özel tüketimin büyümeye güçlü katkısı devam ederken, jeopolitik gelişmelere ve artan enerji ithalatına karşın dış talebin gücünü korumasıyla net ihracatın büyümeye desteği sürdü. Kamu tüketiminin ve yatırımların büyümeye katkısı pozitife dönerken, istatistiki hatayı da içeren stok değişimi ise büyümeyi aşağı çekmeye devam etti ve güçlü ihracat ve özel tüketim talebinin stoklarla karşılanmaya devam edildiğini gösterdi. Üretim bazında baktığımızda inşaat sektörü büyümeyi aşağı çeken tek sektör oldu, başta hizmet sektörü olmak üzere sanayi ve finans sektörü büyümeye ilk çeyrekte önemli ölçüde pozitif katkı verdi. Finans sektörü salgın dönemi olan 2020 yılı üçüncü çeyreğinden bu yana en yüksek katkıyı verdi.
• İlk çeyrekte tüketim, net ihracat ve yatırımların pozitif katkısına karşılık stok kalemi büyümeyi negatif etkiledi. Yıllık %7,3 büyümenin kaynaklarına baktığımızda tüketim +11,7 puan (özel tüketim 11,6 puan, kamu tüketimi 0,1 puan) katkı verdi. Net ihracatın katkısı 4. çeyreğe göre azaldı ve +3,5 puan gerçekleşti. Yatırımlar iki çeyrek aradan sonra büyümeyi 0,3 puan yukarı çekti. Ardı ardına 3 çeyrektir inşaat yatırımları büyümeyi negatif etkilerken, makine yatırımları ardı ardına 8 çeyrektir büyümeyi pozitif etkilemekte. Makine yatırımların yıllık değişiminin hızlanması ve kapasite kullanım oranının tarihsel ortalamasının üzerindeki seyrini koruması yatırımlar adına olumlu beklentilerin sürmesine neden olmakta. Ardı ardına 6 çeyrektir stokların eritilmesi büyümeyi 1. çeyrekte de -8,2 puan negatif etkiledi.

• 1. çeyrekte hizmet, sanayi ve finans sektörü büyümeye belirgin katkı yaptı. İnşaat sektörü ise büyümeyi ardı ardına 3 çeyrektir olumsuz etkilemekte. Geçen sene ikinci çeyrekten bu yana hizmet sektörünün büyümeye katkısı diğer sektörlerden daha güçlü olmakta. İhracatın desteklediği sanayi sektörünün büyümeye katkısı da hız keserek sürdü. Merkez Bankası geçen yıl son 4 ayda toplamda 500 baz puan faiz indirimine gitmişti ve geçen sene son çeyrekte finans sektörünün büyümeye katkısı 0,5 olmuştu, bu yıl 1. çeyrekte ise 1,2 puanla büyümeye katkısı hızlandı. Tarım sektörünün ilk çeyrekte büyümeye katkısı olmadı.

Ayrıca nisan ayına ilişkin nihai dış ticaret verileri açıklandı. Küresel ölçekte devam eden jeopolitik risklere rağmen nisan ayında da ihracatta güçlü seyir sürdü, ihracat rekor kırarken, ithalat rekor seviyelerine yakın kalmaya devam etti.

• Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre aylık %8,4 artarak ihracat rekor seviyeye çıktı, ithalat ise yatay seyretti. Arındırılmış verilere göre martta 7,6 milyar USD dış ticaret açığı verilirken, nisanda ise 5,8 milyar USD'ye yavaşladı.
• Arındırılmamış verilere göre, dış ticaret açığı 6,1 milyar USD gerçekleşti. İlk 4 ayda ihracat 83,5 milyar USD, ithalat ise 116,1 milyar USD gerçekleşti. Ayrıca enerji ve altın hariç dış ticaret dengesi 5 ay aradan sonra tekrar fazla verdi. Bu sene hükümet yetkililerince 250 milyar USD'lik ihracat beklentisi paylaşılmaktaydı. Küresel finansal koşullardaki sıkılaşma ile dış talepteki yavaşlama hedefe ulaşılmasında aşağı yönlü risk unsuru oluşturmakta.

• Sanayi sektörünün gücünü koruması ve küresel ölçekte enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin etkisiyle enerji ithalatı rekor seviyelerine yakın. Bu dönemde ise Avrupa Birliği'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları ile enerji fiyatları baskı altında kalmakta. Enerji ithalatı 7,8 milyar USD gerçekleşerek aylık bazda düşüş gösterse de kısa vadede jeopolitik gerginliklerin devamıyla yüksek seyretmeye devam edecektir. Enerji ihracatı ise 1,5 milyar USD ile tarihi yüksek seviyesinde. Altın ithalatında ise geçen ay belirgin artış görmüştük. Bu ay ise tekrar tarihi ortalamasının altında gerileyerek mart ayındaki durumun geçici olduğuna işaret etti.
• Mayıs ayında EUR/USD paritesinde belirgin bir düşüş görmüştük, fakat son günlerde paritede toparlanma görülse de mayıs ayı ortalaması diğer aylara göre düşük kaldı, bunun dış ticaret kanalına yansıması ise izlenmeye devam edilecektir. Genel olarak ham maddenin dolarla satın alınması ve ihracatın ise euro ile yapılması nedeniyle dolar lehine hareketlerin arttığı bir ortamda ihracat gelirleri azalma eğiliminde olmakta. Türkiye'nin ihracatının %44'ünü Euro Bölgesi'ne gerçekleştirmesinin de etkisiyle ihracatımızın %46'sı euroyla gerçekleştirilmekte. Paritedeki düşüşler ise euro ile gerçekleştirdiğimiz ihracatın dolar karşılığının azalmasına neden olmakta. Mayıs ayında bu açıdan parite gelişmeleri aleyhine gelişti.
• Günlük olarak izlediğimiz ihracat verilerine göre mayıs ayında tahmini 18-19 milyar USD civarında bir ihracat rakamı gerçekleşebileceğini hesaplıyoruz, bu seviyeler de geçen sene ortalaması olan 18,8 milyar USD'nin üzerinde kalsa da dış talepte düşüşe işaret etmekte, fakat bunda iş günü sayısının az olması ve EUR/USD paritesindeki gelişmeler etken olmuş olabilir. Dış talepte ivme kaybı olup olmadığına dair ise önümüzdeki ay arındırılmış veriler daha net bir resim sunacaktır. 

Diğer yandan, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Haziran-Ağustos dönemine ilişkin İç Borçlanma Stratejisi Raporu yayınlandı. Buna göre, haziran ayında 19,2 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 28 milyar TL iç borçlanma, temmuz ayında 10,8 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 20 milyar TL iç borçlanma, ağustos ayında ise 74,7 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 43 milyar TL iç borçlanma öngörülüyor. Bir önceki takvimle kıyaslandığında ise 5 yıl vadeli TLREF'e endeksli tahvil ihracının programdan çıkarıldığı görülmekte.

ABD tarafında, mayıs ayına ilişkin Conference Board tüketici güven endeksi, enflasyonist gelişmeler nedeniyle baskı altında kalmaya devam ederek 108,6'dan 106,4'e kısmi geriledi.

Ayrıca Euro Bölgesi'nde mayıs ayına ilişkin öncü TÜFE, gıda ve enerji fiyatlarındaki artışla aylık %0,6'dan %0,8'e hızlanırken, yıllık ise %7,4'ten %8,1'e yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Yıllık bazda bakıldığında en yüksek fiyat artışları yine enerji ürünleri grubunda (%39,2) gözlendi.

Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,

Ayrıca ABD'de TSİ 17'de mayıs ayına ilişkin ISM imalat sanayi PMI endeksi açıklanacak. ISM imalat PMI nisanda arz sıkıntıları, iş gücü eksikliği ve enflasyonist baskılarla 57,1'den 55,4'e gerilemekle birlikle büyüme bölgesinde seyretmeye devam etmişti.

Bunun yanında, ABD'de TSİ 17'de nisan ayına ilişkin JOLTS açılan iş sayısı verisi açıklanacak. Mart ayında JOLTS verisi emek talebinin yoğun olduğuna işaret etmişti. JOLTS açılan iş sayısı yüksek seviyelerde bulunurken işlerinden istifa edenlerin sayısı ise 4,5 milyon kişiye ulaşmıştı ve tarihi yüksek seviyede gelmişti.

Diğer yandan, TSİ 21'de Fed'in 12 adet bölge başkanlıklarından gelen ekonomik verilerle oluşturulan Bej Kitap raporu yayınlanacak. Raporda, ABD ekonomisine ilişkin güncel değerlendirmeler ve gelecek döneme ilişkin beklentiler takip edilecek.

Ayrıca TSİ 18.30'da New York Fed Başkanı Williams'ın ve TSİ 20'de St. Louis Fed Başkanı Bullard'ın konuşmaları takip edilecek.

Avrupa genelinde de mayıs ayına ilişkin nihai imalat PMI verileri takip edilecek. Öncü verilere göre, mayısta imalat PMI'larda Almanya hariç düşüşler gözlenirken, hizmet PMI'larda ise bölge genelinde düşüşler görülmüştü, bununla birlikte genel olarak PMI verileri artan enflasyonist baskılar, yüksek emtia fiyatları ve tedarik zincirindeki sıkıntılara karşılık büyüme bölgesindeki güçlü seyirlerini sürdürmüştü.

Ayrıca TSİ 14'te ECB Başkanı Lagarde'ın ve ECB Yönetim Kurulu Üyesi Villeroy'un, TSİ 11'de ECB Yönetim Konseyi Üyesi Knot'un ve TSİ 18.30'da ECB Başekonomisti Lane'nin konuşması takip edilecek.

Ayrıca TSİ 17'de Kanada Merkez Bankası'nın faiz kararı takip edilecek. Banka, nisan ayı toplantısında politika faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak 50 baz puan artışla %1 seviyesine yükseltmiş ve son 20 yılın en büyük faiz artırımını gerçekleştirmişti. Banka'nın bugünkü toplantısında ise politika faizini 50 baz puanlık artışla %1,50 seviyesine yükseltmesi bekleniyor.

Yurt içinde ise, TSİ 10'da mayıs ayına ilişkin İSO imalat sektörü PMI verisi açıklanacak. Nisan ayında İSO imalat PMI, 49,4'ten, 49,2'ye gerileyerek daralma bölgesinde kalmaya devam etmişti. Raporda imalat sektörü PMI'ın; talebin zayıf seyretmesi, enflasyonist baskılar ve savaşın etkileri ile eşik değerin altındaki seyrini sürdürdüğü belirtilmekteydi. Mayısta ise kapasite kullanım oranı yatay seyretti ve reel kesim güven endeksi sınırlı gerilese de eşik seviyenin üzerinde kaldı. Ayrıca günlük ihracat verileri de mayıs ayında iş günü kayıplarının da etkisiyle yavaşlamaya işaret etmekte. Bu açıdan imalat PMI'daki görünümde belirgin değişiklik olmayabileceğini düşünmekteyiz.
 

ŞİRKET HABERLERİ 

Anadolu Efes (AEFES, Sınırlı Negatif): Standard & Poor's ("S&P") Anadolu Efes'in BBB- olan uzun vadeli kredi ve tahvil notlarını negatif izlemeye alırken, Şirket'in likiditesinin iyi olduğunu ve yakın vadede refinansman riskinin olmadığını değerlendirmiştir. Şirketin coğrafi olarak farklı operasyonlarda birden fazla para birimine karşı finansal ve operasyonel risklerini yönetme becerisinin de altı çizilmiştir.

Coca Cola İçeçek (CCOLA, Sınırlı Negatif): S&P Ratings, Şirket'in ana hissedarı olan Anadolu Efes'in kredi notunu izlemeye almasını takiben, CCI'nın "BBB-" olan kredi notunu da negatif izlemeye almış ve Anadolu Efes'in olası bir not indiriminin CCI'nın "BBB-" notunun da en fazla iki basamağa kadar aşağı yönlü revize edilmesine yol açabileceğini belirtmiştir. Bu karar, yalnızca, S&P'nin Anadolu Efes üzerindeki değerlendirmesine dayanmakta olup S&P'nin metodolojisine göre CCI'nın notunu Anadolu Efes'in notu ile eşitlemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, S&P, CCI operasyonlarının mevcuttaki değişken ve yüksek enflasyon ortamında dirençli duruşunu koruduğunu belirtmiştir.

Garanti BBVA (GARAN, Nötr): Banka 31 Mayıs 2022 tarihinde 367 gün vadeli 283,5mn ABD Doları ve 290,5mn Euro tutarında iki ayrı dilimden oluşan sendikasyon kredisi anlaşması imzalamıştır. 16 ülkeden 30 finansal kurumun katılımıyla ve dış ticaretin finansmanı amacıyla kullanılacak olan kredinin toplam maliyeti ABD Doları dilim için Sofr + %2.75, Euro dilim için Euribor + %2.10 olarak gerçekleşmiştir.

25 Nisan 2022 tarihli Garanti Bankası Raporumuz için tıklayınız…

İş GYO (ISGYO, Nötr): 31.05.2022 tarihinde İş GYO payları ile ilgili olarak 14,60-14,75 TL fiyat aralığından 235.000 TL toplam nominal tutarlı satış işlemi Anadolu Sigorta (ANSGR, Nötr) tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu işlemle birlikte İş GYO sermayesindeki Şirket payları %4,42 olmuştur.

Sabancı Holding (SAHOL, Nötr): Sabancı Topluluğu'nda yeni nesil teknolojilere dayalı iş modellerine odaklanılarak dijital dünyada global bir oyuncu yaratılması amacıyla, Şirketin tek ve kurucu ortak olarak Hollanda'da kurmuş olduğu Dx Technology Services and Investment BV (DxBV) tarafından gerçekleştirilmesi planlanan şirket satın almaları hakkında 29.04.2022 tarihli açıklamada bilgi verilmişti. Bu kapsamda, siber güvenlik alanında Orta Doğu, ABD, Avrupa ve Asya pazarlarında faaliyette bulunan Radiflow Ltd. sermayesinin %51'ini temsil eden payları, satınalma ve kapanış işlemleri gereğince yapılan düzeltmeler sonrası, toplam 30,5mn USD bedelle 30.05.2022 tarihi itibarıyla satın alınmış ve böylece Radiflow DxBV'nin bağlı ortaklığı haline gelmiştir.

17 Mayıs 2022 tarihli Sabancı Holding raporumuz için tıklayınız…

SEKTÖR HABERLERİ 

Enerji: Elektrikte tüm abone gruplarının 1 Haziran'dan itibaren geçerli olan tarifeleri belirlendi. Elektrikte mesken abonelerinin tarifesine %15, sanayi ve ticarethane abonelerinin tarifesine ise %25 zam yapıldı. Buna göre, ilk kademede bulunan mesken abonelerinin tarifesinde kilovatsaat başı fiyat 129,0639 kuruş, yüksek kademede yer alanların tarifesinde ise kilovatsaat başı fiyat, 192,7977 kuruş oldu. İlk kademede yer alan ticarethane abonelerinin tarifesinde elektriğin kilovatsaat fiyatı, 208,9154 kuruş, yüksek kademedeki kilovatsaat fiyat da 278,0099 kuruş olarak belirlendi. Alçak gerilim sanayi abonelerinin elektrik tarifesinde kilovatsaat fiyatının 287,5739 kuruş olması kararlaştırıldı. Öte yandan, yeşil tarifede kilovatsaat fiyatı 268,2821 kuruş olarak belirlendi.
 
Doğalgaz fiyatlarına da 1 Haziran 2022 itibarıyla zam yapıldı. Konutlarda kullanılan doğalgazın birim fiyatında %30, elektrik üretimi için kullanılan doğalgazın birim fiyatında %16, elektrik üretimi dışında kullanılan doğalgazın birim fiyatında ise %10 artış yapıldı. Kaynak: Bloomberght

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ 

Alarko Carrier (ALCAR): Şirket aktifinde kayıtlı, İstanbul ili Ümraniye İlçesi'nde bulunan, 18.328 m² yüzölçümlü arsası üzerinde kurulu fabrikasının satışı konusunda potansiyel bir alıcı ile görüşmelere başlanılmıştır.

Ege Gübre (EGGUB): Dünya piyasalarındaki gübre ve gübre hammaddesi fiyatlarında meydana gelen aşırı yükseliş sebebiyle, iç piyasada bütçe tahminlerinin de ötesinde beklenmeyen bir talep daralması yaşanmaktadır. Şirket, sonbahar / kış dönemi için üretmeyi planladığı kompoze gübreyi en uygun fiyatlarla çiftçiye sunma gayretinde olup, global piyasalardaki gübre ve gübre hammaddesi fiyatlarındaki bu belirsizlik ortamı içinde hammadde temini ve gübre üretimine belirsiz bir süre ara vermeye karar vermiştir.

FAİZ PİYASALARI

Salı günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %14 seviyesinde gerçekleşti. TCMB dün 98 milyar TL'lik (%14'ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 555 milyar TL oldu.

ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %2,74 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %2,79-%2,87 bandında hareketin ardından %2,86 seviyesinden günü kapattı.  

Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 35 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 75 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü. 

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak:Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı