Meral Akşener

Meral Akşener (d. 18 Temmuz 1956, İzmit, Kocaeli), Türk tarihçi, akademisyen ve siyasetçidir. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü mezunudur, yüksek lisans, ardından doktora yaparak "tarih doktoru" unvanını almıştır.

Meral Akşener, 2017 yılında kurulan İYİ Parti'nin kurucusu ve ilk genel başkanıdır.[5] Türkiye 54. Türkiye Hükûmet'te içişleri bakanı olarak görev yapmıştır. TBMM Başkanvekilliği görevinde de bulunmuştur.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Drama'dan[6][7] Türkiye'ye göç etmiş muhacir bir ailenin kızı olan Meral Akşener, 18 Temmuz 1956'da Kocaeli'nin İzmit ilçesine bağlı Gündoğdu mahallesinde doğdu.[8] Baba adı Tahir Ömer, anne adı Sıddıka'dır.[8] Baba tarafı, Diyarbakır'ın Küçükkadı köyü ve bölgenin sayılı Alevi Türkmen köylerinden olan[9] Büyükkadı'dan Balkanlar'a göç ettirilmiş bir aileden gelmektedir.[10]

1974 yılında Bursa Kız Öğretmen Lisesi'nden "İlkokul öğretmeni" olarak mezun oldu.[11] 1979 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin tarih bölümünden mezun oldu. 1979 ile 1982 yılları arasında öğretmen olarak çalışan Akşener, 1982 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Kocaeli Mühendislik Fakültesi'nde araştırma görevlisi oldu.

Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yakın çağ tarihi dalında yüksek lisans,[12] aynı üniversitenin Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk tarihi dalında da doktorasını tamamladıktan sonra "Tarih Doktoru" oldu. Kocaeli Üniversitesi'nde inkılap tarihi bölüm başkanı olarak görev yaptı. Zübeyde Hanım Şehit Aileleri Vakfı'nın kurucularından biri olarak başkanlığını da yaptı.[13]

Siyasi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasete 1994 yerel seçimlerinde Doğru Yol Partisi'nden İzmit Büyükşehir Belediyesi başkanı adayı olarak girmiştir.[5] 1995 ve 1999 Türkiye genel seçimlerinde Doğru Yol Partisi milletvekili olarak meclise giren Akşener, 1996 ile 1997 yılları arasında Necmettin Erbakan tarafından kurulan koalisyon hükûmetinde içişleri bakanı olarak görev yaptı. Milli Savunma Komisyonu ile İçişleri Komisyonu üyelikleri yaptı. 4 Temmuz 2001 tarihinde DYP’den istifa ederek, 3 Kasım 2001 tarihinde MHP’ye katıldı. 19 Kasım 2006 tarihli MHP 8. Olağan Büyük Kurultayında MYK üyeliğine seçilen Akşener, 2007, 2011 ve Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Milliyetçi Hareket Partisi milletvekili olarak meclise girdi. Kasım 2015 genel seçimlerinde partisinden milletvekili adayı gösterilmedi. 2017'de MHP'den istifa etti ve İYİ Parti'yi kurdu. 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde partisinin cumhurbaşkanı adayı olmuştur.

İçişleri bakanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

1995 yılında Doğru Yol Partisi'nin kadın kolları başkanı olan Meral Akşener, ilk defa 1995 Türkiye genel seçimlerinde DYP Kocaeli milletvekili olarak meclise girdi. Necmettin Erbakan başkanlığında 28 Haziran 1996 tarihinde Refah Partisi (RP) ve DYP koalisyonunun oluşturduğu 54. Türkiye Hükûmeti'nden 3 Kasım 1996 tarihinde Susurluk Kazası sonrası içişleri bakanlığı görevinden istifa eden Mehmet Ağar'ın yerine göreve getirildi ve Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk kadın içişleri bakanı oldu. 28 Şubat süreci'nin yaşanması ile 54. Türkiye Hükûmeti'nin dağılmasının ardından görev süresi 30 Haziran 1997 tarihinde son buldu. 1999 Türkiye genel seçimlerinde DYP İstanbul milletvekili olarak tekrar meclise girdi. 2002 Türkiye genel seçimlerinde ise DYP %9,54 oy alarak baraj altında kaldı.[14]

Ak Parti'nin kuruluş aşamasında yer alması[değiştir | kaynağı değiştir]

Akşener, 4 Temmuz 2001 tarihinde Doğru Yol Partisi'nden istifa etti. Kendisi gibi, Fazilet Partisi'nden kopan Abdullah Gül ve Recep Tayyip Erdoğan önderliğindeki yenilikçilere katıldığını Abdullah Gül ve arkadaşlarının yazıhane olarak kullandıkları Politik Araştırmalar Merkezi'nde basın toplantısıyla ilân etti.[15][16] Ancak Millî Görüş çizgisini sürdürdükleri gerekçesiyle yenilikçi hareketten ayrılıp 3 Kasım 2001 tarihinde Milliyetçi Hareket Partisi'ne katıldı.[17][18]

Milliyetçi Hareket Partisi[değiştir | kaynağı değiştir]

2001 yılında Milliyetçi Hareket Partisi'ne katılan Akşener, 2004 yerel seçimlerinde MHP'den İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkanı adayı oldu.[5] 2007 Türkiye genel seçimlerinde İstanbul milletvekili olarak meclise girdi. Bu süre içerisinde MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye danışmanlık yaptı.[19] En son 1968 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'den Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanvekili seçilen Muş milletvekili Nermin Neftçi'den sonra, 10 Ağustos 2007 tarihinde Güldal Mumcu ile beraber TBMM başkanvekilliği görevine seçildi. TBMM'de Türkiye-Çin Parlamentolararası Dostluk Grubu üyeliği yaptı.[20] 2011 ve Haziran 2015 genel seçimlerinde MHP İstanbul milletvekili olarak tekrar meclise girdi. Fakat Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde partisinden milletvekili adayı gösterilmedi.[17]

MHP genel başkanlık adaylığı ve ihracı[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhaliflerin öne çıkan ismi Meral Akşener, Mayıs 2016'da olağanüstü kongrenin engellenmesi üzerine konuşma yapıyor.

Kasım 2015 genel seçimlerinde MHP'nin oy kaybederek mecliste temsil edilen dördüncü parti olması üzerine ay sonunda yapmış olduğu basın toplantısında kurultay talebinde bulunmuş ve "Üzerime düşen her görevi yapmaya hazırım." demiştir. Mahkeme kararıyla yapılacak olan MHP olağanüstü kongresi için Meral Akşener genel başkan adayı oldu.[21] Olağanüstü Kongre tarihi olarak 15 Mayıs'ın belirlendiğini açıklandı. MHP Genel Merkezi ise bu kararı tanımadığını bildirdi.[22] 8 Eylül 2016 tarihinden partiden ihraç edildi.[23] Meral Akşener, 19 Haziran 2016 tarinde Ankara Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine başvurarak, partiden ihraç kararına ihtiyati tedbir konulmasını istedi.[24] MHP'nin ihraç kararına açmış olduğu iptal davası, 15 Aralık 2016 tarihinde Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından reddedildi ve bu kararla partiden ihracı kesinleşti.[25] 6 Ağustos 2020 tarihinde MHP vekili Cemal Enginyurt, kongre sonucunda 715 imza ile genel başkanlığı Meral Akşener'in kazandığını, iptal için mahkeme başvurusunu bizzat kendisinin yaptığını belirtmiştir.[26]

İYİ Parti[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: İYİ Parti

Akşener, İYİ Parti'nin kuruluş kongresinde konuşma yaparken.

İYİ Parti, Meral Akşener öncülüğünde 25 Ekim 2017'de kurulmuştur. Meral Akşener partinin ilk genel başkanı seçilmiştir.[27]

2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Genel Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Haziran 2018 genel seçimleri için İYİ Parti'nin seçime katılabileceği konusunda oluşan tartışmalar sonucunda İYİ Parti ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin görüşmeleri sonucunda CHP'den 15 milletvekili istifa ederek İYİ Parti'ye geçti.[28] Böylece oluşan meclis grubu sayesinde İYİ Parti hem teşkilatlarının oluşması hem de grup kurulması nedeniyle seçime girmeye hak kazanmıştır. Diğer yandan Akşener için İYİ Parti'nin TBMM'de siyasi grubu kurulduğundan partisi tarafından aday gösterilmesi seçeneği de mümkün olmuştur.

Akşener, 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde cumhurbaşkanı adayı olmak için 2 Mayıs 2018'de YSK'ya başvurdu ve seçmenlerin aday teklifinde bulunabildiği ilk gün olan 4 Mayıs 2018'de gerekli 100.000 imzaya ulaşarak aday olmaya hak kazandı.[29][30]

2019 Yerel Seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Akşener, partisinin yetkili kurullarında alınan kararlar doğrultusunda ve yerel seçim simülasyonlarından elde ettiği sonuçları baz alarak bazı illerin Millet İttifakı'na geçebileceğini öngörüp teşkilat başkanı Koray Aydın'ı CHP genel merkezine gönderdi.[31] Uzun görüşmeler sonucunda iş birliği kararı alındı. İYİ Parti Ankara'da aday çıkarmayı ve bu adayın Mansur Yavaş olmasını istedi. Buna karşın Mansur Yavaş CHP'den aday olması halinde kazanma ihtimalinin yüksek olmasını sebep göstererek ortak aday olmak istediğini bildirdi.[32]

Yapılan iş birliği protokolünce CHP İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Adana, Muğla, Aydın, Tekirdağ ve Hatay'da aday gösterdi. İYİ Parti ise Konya, Denizli, Balıkesir, Gaziantep, Trabzon, Samsun ve Sakarya'da aday gösterdi.[33] Niğde, Uşak gibi illerde ve bazı merkez ilçelerde İYİ Parti'nin aday çıkarmak istemesine rağmen CHP'nin adaylarının ısrarı sonucunda bu il ve ilçelerde iki parti seçime ayrı olarak girdi.

Akşener, İstanbul özelinde daha sık olmak koşuluyla Türkiye'nin birçok bölgesine bizzat giderek seçim kampanyasını yönetti. Bu dönemde Kılıçdaroğlu yalnızca ortak mitinglerde Akşener ile konuşma yaptı. İki lider, Balıkesir, Denizli, Antalya, Aydın ve Manisa'da ortak mitinglerle adaylarını tanıttı. Genellikle Kılıçdaroğlu salon toplantılarında, Akşener ise meydanlarda konuşma yapmaya özen gösterdi.

İYİ Parti yapılan seçimlerde büyükşehir ve il belediyesi kazanamadı fakat oy oranı ile üçüncü parti oldu. Bununla birlikte oluşturulan iş birliğinin etkisiyle uzun yıllardır Ak Parti ve MHP'nin yönetiminde olan İstanbul, Ankara, Adana, Bolu, Antalya, Mersin, Bilecik, Artvin, Ardahan ve Kırşehir gibi illeri CHP kazandı.[34]

İstanbul Ara Yerel Seçimi[değiştir | kaynağı değiştir]

İYİ Parti Genel Başkanı Akşener, partisinin grup toplantısında konuşurken.

Meral Akşener, 6 Mayıs 2019'da İstanbul'da yerel seçimlerin tekrarlanması kararını kınadı ve bu karardan ötürü utanç duyduğunu açıkladı.[35] Seçim kampanyası döneminde İstanbul'un tüm ilçelerini gezdi ve Ekrem İmamoğlu'na kampanyasında destek verdi.

Millet İttifakı[değiştir | kaynağı değiştir]

2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kendi partisi İYİ Parti, Cumhuriyet Halk Partisi, DEVA, Gelecek, Saadet ve Demokrat Parti ile Millet İttifakını oluşturdu.

2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Genel Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Şubat 2022'de başlayan ve 13 kez toplanılan altılı masa toplantısının sonuncusu Saadet Partisi Genel Merkezi'nde yapıldı. 2 Mart 2023 tarihinde yapılan toplantıda ortak bir kanıya varıldığına ilişkin kısa bir metin imzalandı. Toplantı sonrası Akşener parti kurmaylarıyla görüşerek masadaki beş partinin kararını istişare etmek için ayrıldı.[36] Ancak 3 Mart 2023 tarihinde İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener diğer dört parti ile CHP kanadı arasında gizli birtakım görüşmeler yapıldığını ve şahsi menfaatler neticesinde Kemal Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanı adaylığının onaylandığını belirttiği sert bir konuşma yaptı.[37]

Yapılan görüşmelerle Meral Akşener İmamoğlu ve Yavaş'ın icracı cumhurbaşkanı yardımcısı olmaları formülü ile masaya döndü. Seçim sürecinde CHP logosu altında dört parti seçime giderken İYİ Parti kendi logosu ile seçime girdi. 9,69 oy oranı ile 43 vekil çıkardı, CHP kontenjanından 1 vekil ile beraber 44 vekile ulaştı. İYİ Parti kanadı seçim sonrası Millet İttifakı'nın bir seçim iş birliği olduğunu ve bu iş birliğinin sona erdiğini açıkladı.[38]

3-6 Mart 2023 Süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener partisinin kıskaca alındığını, dayatmaya maruz kaldığını ve Türk Milletinin ölümle sıtma arasında bir tercihe zorlandığını belirtti. [39] Halkın isteklerini masaya getirdiklerini, aday ismi olarak Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş'ı önerdiklerini ve eğer partiler arzu ederse istenilen sayıda anket şirketiyle kamuoyu araştırması yapılıp adayın öyle belirlenmesini öneri olarak sunduklarını ancak bu isteklerinin oylama bile yapılmadan reddedildiğini ifade etti.[40] Diğer dört partinin CHP ile gizlice anlaştığını ve masaya öyle geldiğini belirtti.[41] Kılıçdaroğlu'nun adaylığının onaylanması için diğer dört partiye milletvekili kontenjanı ayrıldığı söylendi ancak Deva Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Emin Ekmen tarafından bu iddia yalanlandı.[42] Ancak seçim sürecinde CHP kontenjanından diğer dört partiye vekil verildi. CHP listelerinden Deva Partisi 15, Gelecek Partisi 10, Saadet Partisi 10 ve Demokrat Parti 3 milletvekili çıkardı.[43]

Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu genel başkanlarının yanında olduklarını ve Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığını desteklediklerini bildirdiler.[44] Fakat oluşan toplumsal etkileşim nedeniyle iki belediye başkanı Meral Akşener ile görüştüler.[45] Cumhurbaşkanı baş yardımcılığı ve cumhurbaşkanı ile denk yetkilere sahip başbakanlık gibi teklifler sunulduysa da Akşener tarafından reddedildi. En sonunda iki belediye başkanının icracı cumhurbaşkanı yardımcısı olması şartıyla 6 Mart 2023 günü Akşener masaya döndü.[46] Meral Akşener milletvekili olup parti grubunun başında olmak istedi ancak diğer parti liderleri devreye girdiler. Belediye başkanlarının cumhurbaşkanı yardımcısı olmasına Deva Partisi Genel Başkanı Ali Babacan karşı çıktıysa da mutabakat sağlandı.[47]

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Meral Akşener, 1980 yılından beri makine mühendisi Tuncer Akşener ile evli olup Fatih Akşener (d. 1984) adında bir oğlu vardır. Meral Akşener'in Pars ve Ayda adında iki torunu bulunmaktadır. Hasan Tahsin Argun babasının amcasıdır.[48] Akşener, Galatasaray taraftarıdır. Ayrıca Kocaelispor'u da desteklemektedir.[49]