Faizlerdeki yükseliş

Faizlerdeki yükselişe karşın ABD borsalarının dirençli durduğunu izliyoruz. Dün, Dow Jones ve S&P500 endeksi günü artıda kapatmayı başardı. Bu sabah ise vadelilerde %0,5 - %1 arasında alıcılı bir seyir var. Şahin Fed ve enerji krizi ile yaklaşık 20 - 25 baz puan artan ABD on yıllık tahvil faizinin geldiği yerler şimdilik kabul edilebilir olarak görülüyor. Diğer yandan, Çin'de bugün açıklanan PMI verilerinin detaylarında hizmet tarafının iyi gelmesi olumlu. Bununla birlikte imalat PMI'nın daralma bölgesine girmesi ise Çin Merkez Bankası'nın daha fazla piyasalara destekte bulunabileceği spekülasyonlarını beraberinde getiriyor. Şanghay endeksi artı bölgede. Çin ekonomisine çok duyarlı bazı Asya piyasalarında da olumlu bir hava var. Bu gelişmeler kapsamında, yüksek oynaklıkta dirençli durmayı başaran borsalarda bu sabahki yükselişin devamı gelebilir. Geçen hafta gördüğü en düşük seviye civarında tutunan BIST100 endeksinin de güne hafif alıcılı bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Yurtdışında, Dolar'daki yükselişten olumsuz etkilenmeyen borsalar gibi BIST100 endeksinin de 8,90'nın üzerine çıkan Dolar / TL'den olumsuz etkilenmeyeceğini (TL dün 0,55 oranında değer kaybetti ancak en kötü performansı sergileyen para birimleri arasında değildi.) düşünüyoruz. Dün açıklanan ve güçlü gelen ağustos ayı bankacılık sektörü verilerinin de desteğiyle endeks, 1.400 seviyesinin üzerine çıkarak 1.410 bölgesini hedefleyebilir ki teknik olarak da kısa vadeli göstergelerdeki pozitif uyumsuzluk sürüyor.

*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.
 

MAKROEKONOMİ

Yurt içinde sektörel güven endeksleri, tüketici güven endeksi ve reel kesim güven endeksinin belirli alt kalemleri ile oluşturulan ekonomik güven endeksi eylül ayında %1,6 artışla 102,4 seviyesine yükseldi ve böylece iyimserlik eşik seviyesinin üzerindeki seyrini son üç aydır sürdürdü. Eylül ayında anket göstergeleri, ekonomik aktivitedeki güçlü seyrin başta turizm ve ihracatın desteğiyle üçüncü çeyrekte sürdüğünü gösteriyor.

Philadelphia Fed Başkanı Harker varlık alımı azaltımının yakın bir sürede başlayabileceğini, faiz artırımının ise 2022 sonlarına doğru olabileceğini belirtirken, borç tavanı limitinin yükseltilmemesi durumunda ekonomik toparlanmanın zarar göreceğini belirtti. Fed Başkanı Powell, ECB forumunda varlık alımı azaltımı için kriterlerin sağlanmasının yakın olduğunu fakat faiz artırımına ise şu anda uzak olduklarını belirtti. Arz yönlü sıkıntıların enflasyonu artırdığını ve bu durumun geçici olacağını söylerken, 3. çeyrek büyümesinin 2. çeyreğe göre yavaşlayacağını fakat güçlü geleceğini öngördü. ECB Başkanı Lagarde ise şu anki arz sıkıntılarının çözümünün belirsiz olduğunu ve önümüzdeki senenin ilk yarısına kadar sürebileceğini belirtti. AB'nin sene sonunda salgın öncesi seviyelere geleceğini belirtirken, enflasyonun arttığını fakat hedeflerinden uzak olduklarını söyledi. Lagarde dikkat çekici olarak iklim krizinin göz ardı edilmesini risk olarak tanımladı. BoJ Başkanı Kuroda ise Çin'deki durumun finansal kriz yaratmayacağını belirtti.

Ayrıca ABD'de ağustos ayına ilişkin bekleyen konut satışları aylık bazda iki aylık düşüşün ardından %8,1 oranında güçlü artışla beklentilerin belirgin şekilde üzerinde yükseliş kaydetti. Söz konusu artışta, konut stokunda gözlenen artış ve bazı bölgelerdeki ılımlı konut fiyat koşullarının alıcıları konut piyasasına yeniden çekmesi etkili oldu. 

Bugünkü veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, TSİ 15.30'da yılın ikinci çeyreğine ilişkin nihai GSYH büyüme verileri ve çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi açıklanacak. Hızlı aşılama, ekonominin yeniden açılması ve devasa mali teşvik paketlerinin etkisiyle ABD ekonomisinin 2. çeyrek büyüme oranı %6,5'ten %6,6'ya revize edilmiş, ancak %6,7 seviyesindeki beklentilerin altında kalmıştı. ABD'de nihai verilere göre ikinci çeyrekte GSYH büyüme verisinin revize veriyle uyumlu gerçekleşmesi bekleniyor. Öte yandan, Delta varyantı vakalarının artış sergilemesi, devam eden tedarik zinciri sıkıntıları ve uygun işçi bulma sorunlarının yılın geri kalanında büyüme üzerinde baskı oluşturma riski bulunuyor.

• ABD'de yılın ikinci çeyreğinde çekirdek PCE fiyat endeksi ise yıllıklandırılmış çeyreklik bazda %2,7'den %6,1 seviyesine yükselerek beklentileri aşmış ve artan enflasyonist baskıları yansıtmıştı. Çekirdek PCE fiyat endeksinin nihai veriye göre de revize veriyle uyumlu gerçekleşmesi bekleniyor.

Ayrıca TSİ 16.45'te ABD'de eylül ayına ilişkin Chicago PMI verisi takip edilecek. Ağustos ayına ilişkin Chicago PMI 73,4'ten 66,8 seviyesine gerilemiş ancak büyüme bölgesindeki güçlü seyrini sürdürmüştü. Chicago PMI'ın eylül ayında ise düşüşünü sürdürerek 65 seviyesine gerilemesi bekleniyor.

Bunun yanında, TSİ 15.30'da 25 Eylül haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi açıklanacak. ABD'de 18 Eylül haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları düşüş beklentisine karşın 335 bin kişi seviyesinden 351 bin kişi seviyesine yükselmiş ve böylece son iki haftada yükselişini sürdürmüştü. 25 Eylül haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvurularının ise kısmi düşüşle 335 bin kişi seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Diğer yandan, Fed üyelerinin yoğun olarak konuşmaları bulunuyor. Bu kapsamda, TSİ 17'de New York Fed Başkanı John Williams'ın, TSİ 18'de Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic'in, TSİ 19.30'da Chicago Fed Başkanı Charles Evans'ın, TSİ 20.15'te St. Louis Fed Başkanı James Bullard'ın, TSİ 22.30'da Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker'ın konuşmaları takip edilecek.

Avrupa tarafında, TSİ 15'te Almanya'da eylül ayına ilişkin öncü TÜFE verisi takip edilecek. Almanya'da ağustosta TÜFE, aylık bazda yatay seyrederken, yıllık bazda ise iç talepteki toparlanma ve geçen yılki KDV indirimleri kaynaklı düşük fiyatların oluşturduğu baz etkisiyle %3,9 seviyesine yükselmiş ve böylece Aralık 1993'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Eylül ayında ise öncü verilere göre TÜFE'nin aylık bazda %0,1 oranında artması ve yıllık bazda ise %4,2 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Ayrıca TSİ 12'de Euro Bölgesi'nde ağustos ayına ilişkin işsizlik oranının %7,6'dan %7,5 seviyesine hafif gerilemesi bekleniyor.

Asya tarafında ise, TSİ 10'da BoJ Başkanı Haruhiko Kuroda'nın konuşması takip edilecek.

Yurt içi tarafta ise, TSİ 10'da ağustos ayına ilişkin dış ticaret verileri açıklanacak.

• Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan geçici dış ticaret verilerine göre ağustos ayında ihracat 18,9 milyar USD, ithalat ise 23,2 milyar USD gerçekleşti. İhracatta bir önceki ayki düşüş sonrası tekrar aylık artış görmekteyiz. 12 aylık ihracat ise kümülatif bazda 207,5 milyar USD ile rekorunu yeniledi. Dış ticaret açığı ise 4,28 milyar USD'den 4,31 milyar USD'ye çıktı. İthalatta ise aylık %12,2 artış görmekteyiz fakat çoğunluğunu ham madde ithalatındaki artış oluşturmakta ki bu da imalat PMI raporunda yer alan firmaların tedbir amaçlı stok artırımı kaynaklı bir duruma işaret edebilir. Tüketim malı ithalatı ise %2,8 arttı. Fasıllar bazında bakıldığında ise ağustos ayında Brent petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen ekonomik aktivitedeki artışla enerji ithalatındaki artış dikkat çekmekte. İhracat açısından bakıldığında ise motorlu kara taşıtları ihracatı ise ilk sırada yer almakta. Altın ithalatı ağustos ayında da ilk 5'te yer almayarak cari açık lehine olumlu sürecin sürdüğüne işaret etti. Eylül ayında ise günlük dış ticaret verilerine göre ihracatın 20 milyar USD üzerine çıkarak rekor kırabileceğini öngörmekteyiz.

Ayrıca TSİ 14'te TCMB'nin 23 Eylül tarihli PPK toplantına ilişkin özeti yayınlanacak. Eylül ayı toplantısında TCMB, çekirdek enflasyon vurgusuyla birlikte politika faizini 100 baz puan indirimle %18 seviyesine çekmişti.
 
Ayrıca TSİ 17'de Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Ekim-Aralık dönemini kapsayan 3 Aylık İç Borçlanma Stratejisi Raporu yayınlanacak.
 
TCMB, DTH, rezerv ve menkul kıymet istatistiklerini açıklayacak.
 

•TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 24 Eylül haftasında toplam ve net rezervlerin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 1,25 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 122 milyar USD'ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB'de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,75 milyar USD azaldı. Buna göre net uluslararası rezervin 2 milyar USD artarak 30,4 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap miktarı 0,71 milyar USD azalarak rezervleri düşürücü yönde etkide bulundu. Geçen hafta Hazine'nin eylül ayında yapmış olduğu 2,25 milyar USD dış borçlanmanın hesaplara girmesi rezervleri destekledi.
 

ŞİRKET HABERLERİ 

Coca-Cola İçecek (CCOLA, Nötr): Şirket LLC Coca-Cola Bottlers Uzbekistan'ın (CCBU) özelleştirilmesine yönelik açık satış sürecinin kazananı olarak Özbekistan Cumhuriyeti Devlet Varlık Yönetim Ajansı (UzSAMA) ile Hisse Alım Sözleşmesini imzalamıştır. Satın alma işlemi dün itibariyle tüm ilgili hükümet ve mutad onayların alınmasını müteakiben resmen tamamlanmıştır. Söz konusu anlaşma çerçevesinde CCI, 252,3mn USD karşılığında UzSAMA'nın CCBU'daki %57,12 hissesinin sahibi olmuştur. CCBU'nun kalan hisseleri ise dolaylı olarak The Coca-Cola Company'e ait bulunmaktadır.

Karsan (KARSN, Nötr): Şirket, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı'nın açmış olduğu otobüs ihalesi için Kamu İhale Kuru (KİK) kararına karşı yürütmeyi durdurma talepli olarak iptal davası açtığını duyurmuştu. Açılan davada kararın yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği bildirilmişti. KİK kararına karşı açılan ve yürütmeyi durdurma kararı verilen davada, davanın kısmen kabulüne ve KİK kararının ilgili kısmının iptaline karar verilmiştir. Bu kapsamda KİK tarafından, KİK kararının iptal edilen kısmına ilişkin yeniden inceleme yapılması gerekmekte olup, süreç devam etmektedir.

Şişe Cam (SISE, Nötr): 29 Eylül 2021 tarihinde 8,08 TL - 8,09 TL fiyat aralığından (ortalama 8,08 TL) 2mn adet pay geri alınmış ve Şirket'in sahip olduğu SISE payları 25.663.027 adede ulaşmıştır (Şirket sermayesine oranı %0,84).

SEKTÖR HABERLERİ 

Akaryakıt: Benzinde 29 KRŞ/LT Fiyat artışı gerçekleşmiş olup, artış mevcut uygulama olan Eşel Mobil Sistemi gereği ÖTV'den karşılandığından pompa fiyatlarına yansımayacaktır.

Bankacılık: Bankacılık sektörünün Ağustos ayı net dönem karı bir önceki aya göre %29,3 oranında artarak 8,3 milyar TL'ye yükselmiştir. Artamaya devam eden net faiz gelirleri ve ekonomik aktivitedeki canlılık ile güçlü seyreden net ücret ve komisyon gelirleri dışında karşılık giderlerindeki düşüş eğilimi karı destekleyen ana kalemler olmuştur. Özel bankaların karı ağustosta 5,8 milyar TL ile önceki aya göre  %11,6 oranında artarken, kamu bankalarının karı aynı dönemler itibarıyla %106,3 oranında artarak 2,46 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ağustos ayı karı sonrasında bankacılık sektörünün Ocak - Ağustos 2021 dönemi net karı yıllık %12,8 oranında artarak 48,5 milyar TL'ye yükselmiştir. Özel bankaların karı 37,4milyar TL ile yıllık %37,9 oranında artarken, kamu bankalarının karı aynı dönemler itibarıyla %30,1 oranında düşerek 11,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ağustos ayında net faiz gelirleri kredilerdeki yeni fiyatlamaların olumlu katkısının sürmesiyle aylık bazda %5,2 oranında artış kaydetmiş ve 20,7 milyar TL'ye yükselmiştir. Devam eden ekonomik aktivite ile görece yüksek seyreden net ücret ve komisyon gelirlerindeki artış ise %7,7 oranında gerçekleşmiş ve bu kalemden ağustos ayında 5,4 milyar TL gelir yazılmıştır. Diğer yandan, 6,9 milyar TL ile yüksek seyreden ticari zarar kaleminde 0,6milyar TL düşüş gözlenmesi karı desteklemiştir. Bununla birlikte karşılık giderlerindeki düşüş trendi devam ederken, bu kalemdeki giderler aylık bazda %16,7 oranında düşüş kaydederek 4,2 milyar TL'ye gerilemiş ve karı destekleyen bir diğer kalem olmuştur. Ağustos ayında TL krediler %1,9 oranında büyürken; tüketici kredileri, ihtiyaç ve diğer krediler öncülüğünde %1,6 artmıştır. Kredi kartlarında %4,1'lik artış gözlenirken, kobi kredilerindeki büyüme %0,9 olmuştur. Fonlama tarafında bakıldığında, TL mevduatlarda geçen ayki görece yüksek artışın ardından ağustos ayında %0,4 oranında düşüş gözlenmiştir. Kurdaki düşüşe karşın YP mevduatlar artış kaydetmiştir. Böylelikle bankacılık sektörünün kredi/mevduat oranı 50 baz puan artarak %97,4 olarak gerçekleşmiştir. Bankacılık sektörünün kümülatif özsermaye karlılığı artan kar ile birlikte 70 baz puan artışla %12,2'ye yükselmiştir. Aktif karlılık ise %1,1 ile yatay kalmıştır. Öte yandan, net faiz marjında iyileşme trendi sürmüştür. Net Faiz Marjı'nda %3,09'a kadar yükseliş gözlenmiştir. Bankacılık sektörü sorunlu kredi oranı tarafında ise önemli bir değişim gözlenmemiş ve takipteki krediler oranı %3,63 olarak gerçekleşmiştir. Son olarak, sermaye yeterlilik oranı ağustos ayında %17,26 olarak gerçekleşmiştir. Öncü göstergeler ekonomik aktivitedeki temponun devam ettiğine işaret ederken,  tüketici kredilerindeki artışa istinaden alınan makro ihtiyati önlemler güçlü seyreden ücret ve komisyon gelirlerini baskılayabilir. Diğer yandan, net faiz gelirlerinde, kredi fiyatlamalarının olumlu etkisi ve artan enflasyon beklentilerine paralel TÜFE endekslilerin desteği sürebilecekken, TCMB faiz indiriminin önümüzdeki aylarda marjlarda toparlanmaya katkı sağlanması beklenmektedir. Bununla birlikte faiz indirimi sonrasında yüksek büyüme beklentilerinin sürdüğü ortamda aktif kalitesinde bir bozulma şu aşamada beklenmiyor. Önceden ayrılan ve görece yüksek seyreden karşılıkların olası iptalleri de karlılığa potansiyel olumlu etki edebilecek faktör olarak izlenecektir. 

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Kafein Yazılım (KFEIN): Şirket, Siber Güvenlik alanındaki büyüme stratejileri doğrultusunda Siber Güvenlik ürünlerinin Şirket bünyesine katılması için ilgili taraflarla görüşmelere başlandığı bilgisini paylaşılmıştı. Yapılan görüşmeler ve değerlendirmeler sonucunda taraflarca karşılıklı mutabık kalınamaması nedeniyle ilgili ürün satın alım süreci sonlandırılmıştır.

VBT Yazılım (VBTYZ): Şirket paylarının Borsa'dan geri alım işlemlerinin başlatılmasına, geri alıma konu edilebilecek azami pay sayısının, Şirket'in çıkarılmış sermayesinin %1,923 'una karşılık gelen 500bin TL nominal (her biri 1 TL nominal değerinde 500bin adet pay) olarak belirlenmesine, geri alım için ayrılacak fonun, 10mn TL olarak belirlenmesine, yürütülecek geri alım işleminin, yapılacak ilk genel kurul toplantısı gündemine alınarak, genel kurulda pay sahiplerinin bilgisine ve onayına sunulmasına karar verilmiştir.

Türk İlaç (TRILC): Şirket Türkiye'de üretimini gerçekleştireceği covid aşılarının MENA OIC ve GCC coğrafyasında soğuk zincir, dağıtım ve tedarik sözleşmesi Alpinvest Trading Firması ile imzalanmıştır.
         

FAİZ PİYASALARI

Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18,42 seviyesinden %18,22 seviyesine geriledi. TCMB dün 56 milyar TL'lik (%18'den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 290 milyar TL oldu.

ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,54 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,49-%1,56 bandında hareketin ardından %1,52 seviyesinden günü kapattı. 

Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde sınırlı düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda verim eğrisinde faizlerde kısa, orta ve uzun vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü. 

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak:Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı