Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Beştepe’de 3 saat 15 dakika görüşen ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson dün de Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile bir araya geldi. Yaklaşık 2,5 saat süren görüşmenin ardından iki bakan ortak basın toplantısı düzenledi. Görüşmenin ana maddesi ise Menbiç ve burada bulunan YPG terör örgütü oldu. Çavuşoğlu, ABD’li mevkidaşına iki ülke ilişkilerinin eski günlerine dönmesinin şartının YPG’li teröristlerin Menbiç’i terk etmesi olduğunu belirtti.
İLİŞKİ NORMALLEŞECEK
Çavuşoğlu, şunları söyledi: “İlişkilerimizi normalleştirme konusunda bir mutabakata vardık. Umarım bu ziyaret sonrası ilişkilerimizin tekrar rayına girmesi için iki müttefik gibi güveni yeniden tesis ederiz. Bugüne kadar verilen sözler oldu. Konuştuğumuz konular oldu. Tutulmayan sözler de oldu, çözemediğimiz konular da oldu. Bundan sonra sonuç odaklı adımları nasıl atabiliriz? Konuların sözde kalmaması için birlikte neler yapabiliriz bunları da konuştuk.
UYGULAMAYI GÖRELİM
Bir keresinde YPG’nin Fırat’ın doğusuna gittiği söylemek için bir heyet davet edildi. Biz tatmin olmadık ve Fırat’ın doğusuna gitmediklerini öğrendik. Biz YPG/PYD’nin Menbiç’ten başlayacak ve Fırat’ın doğusuna gittiklerine emin olacağız. Menbiç’i istikrara kavuşturmak için elimizden geleni yapacağız. ABD, daha önce Menbiç’in bölgeden çıkarılacağı sözünü verdi ancak tutmadı. YPG Menbiç’ten çıktıktan sonra ABD ile güvene dayalı adım atabiliriz ama önce YPG’nin buradan çıkması lazım.
YPG’nin Fırat’ın doğusuna geçme konusunda emin olmamız lazım, uygulamayı da birlikte görmemiz lazım. Buraların istikrara kavuşması için bu şehirleri kimin yöneteceği, güvenliğini de kimin sağlayacağı önemli. Menbiç ve diğer şehirleri istikrara kavuşturabilmek için bu anlayışla birlirkte çalışacağız, koordine edeceğiz ve bundan emin olacağız. Sadece Menbiç için geçerli değil ama Menbiç’ten başlayacağız.”
TILLERSON’IN MESAJLARI
Çavuşoğlu’nun açıklamalarının ardından ABD Dışişleri Bakanı Tillerson da, Türkiye’nin endişelerini paylaştıklarını ve birlikte hareket edeceklerini dile getirdi. Suriye’de Türkiye ile hedeflerinin ortak olduğunu dile getiren Tillerson şunları dile getirdi: “Türkiye ile ilişkilerimiz sürekli ve stratejiktir. Türkiye ve ABD arasındaki ilişki, son derece derin ve önemli bir ilişki. Bu, sadece çıkarlara dayalı müttefik ilişki değil, zamanın testlerinden geçmiş bir ilişki.
MENBİÇ ÖNCELİĞİMİZ
Türkiye hem DEAŞ hem PKK tehdidi ile karşı karşıya. Terör örgütü DEAŞ’tan kurtulmayı, Suriye’yi istikrara kavuşturmayı ve evlerinden edilmiş mültecilerin ülkelerine geri dönmesini sağlamayı hedefliyoruz. Önce Menbiç konusunu ele alacağız. Üzerinde çalışacağımız konuların birincisi bu. Tabii daha önce Birleşik Devletlerin bazı taahhütleri var. Bu taahhütler henüz tamamlanmadı. Çalışma grupları çerçevesinde bunların üzerinde çalışacağız. Menbiç buradaki önceliklerden biri olacak. Çünkü Menbiç stratejik bir öneme sahip.
BİRLİKTE ÇALIŞACAĞIZ
Tabii sadece Menbiç değil, Kuzey Suriye’nin tamamı üstünde çalışmaya devam edeceğiz. Belli alanlar üzerinde koordinasyon içinde çalışmalarımızı çok daha yakın bir şekilde sürdürüp Cenevre sürecini destekleyeceğiz.”
FETÖ VE PKK MASADA OLACAK
Çavuşoğlu-Tillerson görüşmesinin ardından yayımlanan Türkiye-ABD ortak deklarasyonunda “iki ülke ilişkilerinin normalleştirilmesinin ana hedef” olduğu belirtildi. Bu amaçla ortak çalışma grubu oluşturulacağı vurgulandı. ABD-Türkiye arasında yaşanan problemlerin çözümü konusunda somut sonuçlar almak amacıyla ABD ile Türkiye arasında kurulacak olan ortak çalışma grubu ilk toplantısını Mart ayında gerçekleştirecek. Söz konusu grubun çalışmalarına ABD ve Türkiye tarafından uzmanlar, ilgili bakanlıklar, askerler, istihbarat görevlileri ve çeşitli kurumlardan temsilciler katılacak. Ortak Çalışma Grubu’nun ele alacağı konu başlıkları arasında Menbiç başta olmak üzere Suriye’nin kuzeyindeki gelişmeler, FETÖ ve iki ülke arasında anlaşmazlığa neden olan diğer konular olacak. Deklerasyonda ayrıca DEAŞ, PKK, El-Kaide ve diğer tüm terör örgütleri ile bu terör örgütlerinin uzantılarıyla mücadele konusundaki kararlılıkları tekrarlandı.
GÖRÜŞMENİN ANALİZİ
Menbiç stratejik, ama kim için?
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Ankara ziyareti “Osmanlı tokadı” tartışmalarının gölgesinde ama beklendiğinden olumlu geçti. Konuk bakanın Cumhurbaşkanlığı külliyesinde üç saatten fazla kalması, masada ciddi pazarlıkların yapıldığını akıllara getirdi. Ancak, Dışişleri bakanlarının ortak açıklamaları Ankara’nın beklentilerin çok da karşılanmadığını ortaya koydu. Türkiye, Menbiç konusunda somut bir adım bekliyor, şehirdeki YPG unsurlarının çıkarılmasını talep ediyordu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu açık açık “Menbiç’ten çekilin” dedi. Tillerson ise “Menbiç, stratejik olarak önemli bir şehir. Mutlaka müttefik kuvvetlerimizin kontrolü altında bulunmalı” diyerek bölgeden vazgeçmeyeceklerini ifade etti. ABD’nin Menbiç’i İsrail’in güvenliği için mi yoksa enerji koridorunda bulunması yüzünden mi stratejik gördüğü merak konusu oldu. Toplantıda, Çavuşoğlu YPG’ye temas ettikçe konuk bakanın DEAŞ’ı hatırlatıp top çevirmesi de dikkatlerden kaçmadı. Dış politika uzmanları ABD’nin oyalama politikasının devam ettiği görüşünde. Tillerson’un açıklamaları ABD yönetimi, FETÖ, YPG’ye verilen silahlar konusundaki beyanatlarından farklı değil.