TBMM Arşiv Dijitalleşme Projesi ile 30 Milyon Belge Dijital Ortama Aktarıldı

TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, parlamento tarihine ait tüm arşiv materyallerinin tasnif ve dijitalleştirilmesi için başlattığı projeyle 30 milyona yakın belgeyi katalogladı, bunlardan 12 milyonu dijital ortama aktarıldı. Türkiye bilişim ödüllerinde birincilik kazanan Kağıtsız Parlamento Projesi ve Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un talimatıyla başlatılan Dijital Parlamento Projesi, TBMM'nin dijital dönüşüm sürecine hız kazandırdı.

TBMM, arşiv belgelerine tek bir portal üzerinden erişim sağlanabilmesi amacıyla "Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımını geliştirdi. Bu yazılım, tüm arşiv materyallerinin dijitalleştirilmesini sağlayarak Meclis içindeki kullanıcıların hızlı erişimini mümkün kılıyor. 2022 yılında fizibilite çalışmaları başlatılan bu sistem, geçen yıl devreye alındı ve veri aktarımı bu yıl başladı. Sistemde, kişi adı, yer adı, tarih gibi filtrelerle belgeler hızla taranabiliyor ve araştırmalar yapılabiliyor. Ayrıca, yüklenen 12 milyon dijital görüntüyle, sistemde tam metin arama yapılması mümkün hale geldi.

Proje kapsamında, TBMM'nin tüm birimlerinin belge erişim süreçlerinin çevrim içi hale getirilmesi hedefleniyor. Dijitalleştirilen arşivlerde yer alan belgeler arasında İstiklal Mahkemeleri, Yassıada dosyaları, Meclis-i Mebusan tutanakları, Gizli Celse Zabıtları, Hatay Devleti belgeleri gibi önemli tarihi veriler bulunuyor. Ayrıca, 2007’den bu yana ulusal basının görüntü arşivi de TBMM Kütüphanesi’nde yer alıyor.

1831'den bu yana yayımlanan dergiler ve gazeteler de dijitalleştiriliyor. Bu süreçte, Akşam, Yeni Şafak, Cumhuriyet, Milliyet gibi önemli gazetelerin yaklaşık 5 milyon görüntüsü arşiv sistemine yüklendi. Günlük olarak TBMM'ye gelen tüm ulusal gazeteler ise 1 Ekim 2024 itibarıyla dijital ortamda arşivlenecek.

Açık erişim sistemi kapsamında ise haritalar, siyasi parti yayınları ve telif hakkı olmayan yayınlar dijitalleştirildi. Bu çalışmayla açık erişimdeki dergi sayısı 294’e yükseldi, kullanıcı sayısı ise 2 milyon 730 bine çıktı. Arşiv talepleri ise anında cevaplanarak, bilgi ve belgelere çevrim içi erişim sağlanıyor.