Geçen hafta Resmi Gazetede yayımlanan 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile getirilen önemli bir değişiklik de anne veya babasından yetim aylığı alan, eğitimine devam eden ve 25 yaşını doldurmamış kız ve erkek çocukların sigortalı olarak çalışmaya başlamaları durumunda artık yetim aylıklarının kesilmeyecek olması.
Ölüm (dul - yetim) aylığı
Sosyal güvenlik sisteminde ölüm riskine karşılık ölüm aylığı bağlanması söz konusu. Ölen kişinin geride kalan hak sahipleri ölen kişiden dolayı ölüm aylığı alabilirler. Ancak ölen kişinin sigortalılık statüsü ve ölüm tarihine göre ölüm aylığı şartları farklılaşır.
Bu nedenle, ölüm aylığı alınabilmesi için gerekli şartların iyi bilinmesi gerekir. Aksi takdirde ölüm aylığı alınamaz.
Sigortalı olmak şartı kaldırıldı
5510 sayılı Kanun’da yer alan “ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması” ile ilgili düzenlemeye göre ölüm, yani yetim aylığı bağlanması için öngörülen koşullardan biri de aylık alacak çocuğun sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmıyor olması koşuluydu. Bununla birlikte, kısmi sigortalı olarak çalışmak bu koşula aykırı bir durum olarak görülmüyordu.
Söz konusu düzenlemenin bazı olumsuz sonuçlarından bahsetmek mümkündü. Bu anlamda, yetim aylığının kesilmemesi için kişiler sigortasız, yani kayıt dışı çalışmayı tercih edebiliyorlardı. Bunun yanında, aylığının kesilmemesi için işgücü piyasasına girmeyi hiç tercih etmeyenler de olabiliyordu.
Torba Kanun’daki düzenlemeyle, söz konusu olumsuzluklar da ortadan kaldırılmış oldu. Düzenlemeye göre, hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların, 4- a kapsamında sigortalı bir işte çalışmaları bunlara aylık bağlanmasına engel oluşturmayacak. Yani, yetim aylığının kesilmesini gerektirmeyecek.
25 yaşını geçenlerin durumu
Peki ya Torba Kanun’da getirilen düzenlemeye göre belirtilen yaşların, yani 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmuş olanların durumu ne olacak? Bu açıdan, erkek ve kız çocuklarını eskiden olduğu gibi farklı değerlendirmek gerekiyor. İlk olarak, erkek çocukların sigortalı bir işte çalışmasalar dahi belirtilen yaşları doldurmaları durumunda yetim aylıkları kesiliyor.
Çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybederek malul sayılan erkek çocukları, söz konusu yaşları doldurduktan sonra da yetim aylığı alabiliyor. Kız çocuklarına ise evli olmamaları koşuluyla herhangi bir yaş şartı olmaksızın yetim aylığı ödeniyor. Belirtilen yaşları doldurduktan sonra yetim aylığı almaya devam eden kız çocuklarının, sigortalı bir işe girmeleri durumunda geçmişteki gibi yetim aylıkları kesilecek.
Çalıştığı için yetim aylığı kesilenler ne yapmalı?
Önceki düzenleme gereğince, sigortalı olarak bir işte çalışması nedeniyle daha önce yetim aylığı kesilmiş olan ve yukarıda belirtilen şartları taşıyan, yani belirtilen yaşları henüz doldurmamış olan kız veya erkek çocukların, yetim aylığının tekrar bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruda bulunmaları gerekiyor.
Kapıcıların sigortasında kolaylık
Bu kapsamda, söz konusu başvurular en yakın SGK Müdürlüğü’ne yapılabilir. Başvuru yapanların yetim aylıkları 1 Nisan 2018 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden başlatılacak. Diğer taraftan, bu tarihten önceki dönem için geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak.
Yeni yasayla, konut kapıcıları da ev hizmetlerinde çalışanlar için düzenlenen sigortalılık (Ek 9) kapsamına alındı. Konut kapıcıları 4-a’lı sigortalı statüsünde olmaya devam edecekler ancak artık sigortalılık işlemleri ve SGK’ya bildirimleri EK 9 kapsamında yapılacak.
Dolayısıyla, düzenleme sonrasında apartman yönetimleri, artık kapıcılar için SGK’da iş yeri dosyası açtırmayacak, her ay verilmesi gereken prim belgesini SGK’ya vermeyecek.
Kapıcılar için sadece sigortalı işe giriş bildirgesi olarak bildirge verilecek. Bu düzenleme, özellikle bürokratik işlem yükü nedeniyle kayıt dışı çalıştırılan kapıcılar açısından son derece önemli.
Son olarak, bu düzenlemenin hayata geçmesi için SGK tarafından çıkarılacak yönetmelik ya da tebliğ bekleniyor.
Künye
Facebook
Twitter
Günün
Haberleri