Kredi kartlarına af geliyor

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 31 Mayıs 2009 tarihi itibariyle ödeme ihtarı çekilmiş, icra takibi başlatılmış ya da bankalarca takibe alınmış kredi kartı borçları için yeni bir ödeme planının uygulamaya konulacağını bildirdi.

Babacan, düzenlediği basın toplantısında, kredi kartının bir nakit kullanım ve ödeme aracı olduğunu, bu kartların borcu borçla çevirme ve borcu öteleme aracı olmadığını belirtti.

Kredi kartı kullanımının daha da yaygınlaşmasının genel ekonomik çerçevede uygun olacağını ve bu doğrultuda kart kullanımını teşvik ettiklerini kaydeden Babacan, ''Kredi kartlarının daha rasyonel kullanımını sağlayacak uygulamaları hayata geçirmek ve takipteki kredi kartı sorununa çözüm getirmek için yeni düzenlemelere ihtiyaç var'' dedi.

Bu çerçevede yeni bir düzenlemeye gidileceğini ifade eden Babacan, kredi kartı borçlarına yeni bir ödeme planı getiren düzenlemeden 874 bin 657 vatandaşın yararlanacağını söyledi. Babacan, 30 Nisan 2009 itibariyle 874 bin 657 kişinin kullandığı 1 milyon 301 bin 302 kredi kartında tahsili gecikmiş ve takibe alınmış kredi miktarının 3 milyar 107 milyon lira olarak belirlendiğini vurguladı.

 Babacan'ın kredi kartları ile düzenlemeler konusunda  şöyle konuştu: “Tüketici kredilerinde kart faizi en yüksek faize sahip. Bir konut, bir taşıt kredisinde çok daha düşük faizler söz konusu. Vatandaşların ihtiyaç kredisi sistemine yönelmesini öneriyorum. Oradaki faiz oranları kredi kartı faizine oranla çok daha düşük.  Kredi kartlarıyla ilgili üç önemli ayak var. Düzenlemeyle kart veren kuruluşlar yıllık kart kullanım bedelini 3.500 liraya kadar olan kartlarda 35 lira, 3500 ve daha fazla olan kartlar için limitin yüzde 1'ini geçmeyecek şekilde belirleyecekler. Kart hamili iptal ettirmek istediği zaman borcunu 90 gün içinde ödemek kaydıyla iptal edebilecek. Asgari ödeme tutarını yüzde 30'a kadar artırmaya ve yüzde 10'a kadar azaltmaya BDDK yetkili olacak. Şu an bu oran yüzde 20. 31 Mayıs 2009 tarihi itibariyle ödeme ihtarı çekilmiş, icra takibi başlamış ya da banka tarafından takibe uğramış kredi kartı borçları için yeni bir ödeme planı uygulanacak. Kanun çıktıktan sonra 60 gün içinde bu imkandan yararlanabilecekler. 31 Mayıs 2009 tarihine kadar geçen sürede ödemeye esas borç tutarı hesaplanacak. Ödemeye esas borcun 30 gün içinde ödenmesi durumunda herhangi bir faiz hesaplanmayacak. Taksitle ödeme olursa borcun tutarı 6 aylık vade için 1,04, 12 ay için 1,28 katsayıyla çarpılacak. Oranlar belirlenirken tüketici kredi faiz oranlarına yakın oranlar alınarak ödeme sıkıntısına girilmesi engellenecek."

NE KADAR FAİZ ÖDENECEK?

Yeni yapılandırmada, bankaların ortalama olarak uyguladığı 3 aylık mevduat faizinin baz alındığına dikkati çeken Babacan, 2-3 yıl önce temerrüde düşmüş, 2-3 yıldır ödenemeyen bir kredi kartı borcunu 31 Mayıs tarihine getirirken, bankaların sadece kaynak maliyeti kadar bir oranda hesaplama yapıldığını kaydetti.
Babacan, yeni düzenlemeyi örneklerle şu şekilde anlattı:
''Örneğin 2008 yılının Ocak ayında 3 ay vadeli mevduat faizi yüzde 17,61. Bunu aylığa getirdiğinizde 1,38'i buluyorsunuz. Bu şekilde ay ay hesap ettiğiniz zaman 31 Mayıs 2009 itibariyle ve geriye doğru hesapları yaptığınızda 2009 Ocak'ından 2009'un 31 Mayıs'ına kadar 100 liralık borç 122,03 olarak geliyor.
Diyelim ki Mayıs 2006'da temerrüde düşmüş, Mayıs 2006'dan itibaren ödenemeyecek duruma düşmüş bir kredi kartı borcu. Rakam da diyelim ki 1.000 lira. Aylık yüzde 5,5'luk gecikme faizi varsayımıyla ki 1.000 liralık borç, 3 senede 2.980 lira oluyor. Oysa yeni endeks hesabında 1.000 liralık borç, 3 yılda 1.502,50 kuruş oluyor. Rakamda neredeyse yarı yarıya bir düşüş oluyor. Eğer kredi kartlı borçlusu, kanun çıktıktan sonra 60 gün içinde başvurup, bunu defaten ödemek isterse 1.502 lira ödüyor ve borcu kapanıyor. Her türlü takip bitiyor.
Bunu 6 ayda ödemek isterse, 1.502 lirayı, taksitlendirme katsayıları ile çarpıyoruz 1.562 lira oluyor. Bunu 6'ya bölüyoruz, 260 liralık aylık taksitler halinde ödeniyor.
Eğer 36 ayda ödemek isterse, aylık taksit 52 lira oluyor. Sistem böyle çalışıyor.
Kasım 2008'de bin liralık kredi kartı borcu temerrüde düştüyse, aylık yüzde 5'lik gecikme faizi varsayımıyla bu rakam 1.300 liraya çıkıyor. Endekse göre ise 1.081 lira oluyor. 36 aya kadar sadece aylık 37 liralık taksitlerle bu borcu ödemek mümkün.''
Babacan, temerrüde düşmüş kredi kartı borçlarının adet olarak aşağı yukarı yarısının bin lira ve altındaki borçlardan oluştuğunun dikkate alınması halinde, yeni düzenlemenin ardından borçlu vatandaşların yarısının aylık 37 lira gibi düşük taksitlerle bu borçlarını kapatma imkanına sahip olacaklarını da sözlerine ekledi.

DÖVİZE ENDEKSLİ KREDİLER
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, döviz cinsi ve dövize endeksli kredi kullanımına ilişkin düzenlemeyle ihtiyatlı, risk yönetimini ön planda tutan, firmaların ve bankaların risklerini artırmayacak yeni bir sisteme geçileceğini belirterek, ''Yeni düzenlemeyle getirilen en önemli husus, döviz geliri olmayan firmalar da belli limitler çerçevesinde döviz kredisi kullanabilecek'' dedi.

Yurt içi döviz cinsi ve dövize endeksli kredi kullanımına ilişkin yürürlükte bulunan yasanın firma ve gerçek kişiler bakımından 3 farklı uygulamayı öngördüğünü ifade eden Babacan, bu mevcut düzenlemede döviz geliri olan firmaların yurt içi bankacılık sisteminden döviz cinsi ve dövize endeksli kredi kullanabildiğini kaydetti.

Babacan, döviz geliri olmayan firmaların yurt içi bankacılık sisteminden döviz cinsi kredi kullanamadığını, ancak dövize endeksli kredi kullanabildiklerine işaret etti.

Tüketicilerin ise yurt içi bankacılık sisteminde döviz cinsi kredi kullanamadığını, ancak dövize endeksli kredi kullanabildiğini anlatan Babacan, şöyle konuştu:

''Yurt içinde döviz cinsi ve dövize endeksli kredi kullanımında bazı sınırlamalar bulunurken döviz geliri olsun ya da olmasın tüm firmalar yurt dışında her türlü ticari ve mesleki faaliyetinin finansmanı amacıyla döviz cinsinden kredi temin edebilmektedirler. Yurt içinde döviz cinsi kredi kullanabilmekteki kısıtlamalar nedeniyle firmalar sıklıkla Türkiye'de kurulu bankalarımızın yurt dışı şubelerinden döviz kredisi kullanma yöntemine başvurmaktadırlar. Nitekim 2009 yılı Mart sonu itibariyle reel sektör firmalarımızın yabancı para cinsinden sağladığı 139 milyar dolarlık kredinin 35 milyar dolarlık kısmı Türkiye'de kurulu bankalarımızın yurt dışı şube ve iştiraklerinden kullanılmıştır. Bu durum söz konusu döviz kredilerinin Türkiye'nin dış borcu olarak istatistiklere girmesi nedeniyle Türkiye'nin borçluluk göstergelerini olumsuz yönden etkilemektedir.

Ayrıca firmalarımız yurt dışında daha kolay kredi temin etmek amacıyla yurt dışı bankalar nezdinde teminat olarak döviz bulundurmaktadır. Bu da tasarrufların yurt içinde değerlendirilememesine sebep olmaktadır.''

Babacan, 2008 yılı sonu itibariyle özel sektörün yurt dışı bankalar ve Türkiye'de kurulu bankaların yurt dışı şubelerinde tuttuğu mevduat toplamının 33 milyar dolar seviyesinde olduğunu kaydetti.

Öte yandan tüketicilerin dövize endeksli kredi kullanabilmeleri nedeniyle şu anda kur riskine açık olduğunu belirten Babacan, bunun da hem tüketici bazında hem de makro düzeyde kur riskinin izlenememesi ve yönetilememesi sonucunu beraberinde getirdiğini söyledi.

Babacan'ın basın toplantısına Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Hazine Müsteşarı İbrahim Halil Çanakçı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı Tevfik Bilgin ile Türkiye Bankalar Birliği Başkanı ve İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince de katıldı.

Örnek 1:

Temerrüt tarihi  Mayıs 2006

Temerrüt tutarı: 1000 TL

Sözkonusu borç, bankaların aylık yüzde 5.5 gecikme faiziyle hesaplandığında borçlunun bin TL karşılığında 2.980 TL ödemesi gerekiyor.

Oysa yeniden yapılanmadan yararlanması durumunda;

Borcunu peşin öderse;
1000 lira – 1.502 TL olacak. (ayrıca faiz üzerinden vergi ve fon da alınacak)

6 ay vade isterse; borç 1.562 TL olacak ve aylık 260,43  TL olarak ödenecek.

12 ay vadede; borç 1.622 TL olacak ve aylık 135,23 TL olarak ödenecek.

24 ay vadede; borç 1.722,95 TL olacak ve 73,87 TL taksitle ödenecek.

36 ay vadede ise; borç 1.893 TL olacak ve aylık taksit 52,59 TL’ye düşecek.

Örnek 2:

Temerrüt tarihi Kasım 2008.

Temerrüt tutarı: 1000 TL. Borç yüzde 5 gecikme faiziyle 1300 TL’ye yükselecek.

Yeniden yapılanmadan yararlanıp peşin öderse; 1.081 TL

6 ay vadede öderse; 1.124 TL olacak ve aylık taksit 187,41 TL
12 ay vadede öderse 1.167 TL borcu; 97,31 TL taksitle ödeyecek.

24 ay vadeyi tercih ederse; borç 1.275 TL’ye çıkacak ve aylık taksitler 53,16 TL’ye düşecek.

36 ay vadede ise borç 1.362 TL olacak. Taksit tutarı ise 37,84 TL’ye düşecek