Son dönemin en büyük krizi... Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Libya ve Maldivler de Katar'la tüm diplomatik ilişkilerini kesti. Katar'la deniz ve hava sınırları kapatıldı. Katarlı diplomatlara ülkeleri terk etmeleri için 48 saat, Katar vatandaşlarına 14 gün süre verildi. Katar'ın, Suudi Arabistan öncülüğünde Yemen'de Husilere karşı oluşturulan Uluslararası Koalisyon'daki rolünün sona erdiği bildirildi. Katar'la ilişkilerin kestiğini açıklayan ilk ülkeler Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri Katar'ı Yemen'de El Kaide ve DEAŞ olmak üzere terörizmi güçlendirmekle suçladı. Mısır, Katar'ın Müslüman Kardeşler yöneticilerini ülkede barındırdığı, Mısır yönetimine karşı düşmanca tavırlar sergilediği yönünde açıklama yaptı. Katar Resmi Haber Ajansı (QNA), 23 Mayıs gecesi Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani'ye atfedilen "ABD'ye karşı ve İran'ı destekleyici" açıklamalar yayınlamıştı. Bundan birkaç saat sonra açıklama yapan Katar hükümeti İletişim Dairesi Direktörü QNA sitesinin siber saldırıya uğradığını duyurmuştu. Al Sani, bunun Katar'ı hedef alan bir kampanya olduğunu savunmuştu.
YEMEN, LİBYA VE MALDİVLER DE İLİŞKİLERİ KESTİ
İlk olarak söz konusu 4 ülkenin Katar'la diplomatik ilişkilerini kesmesinin ardından Yemen, Libya ve Asya'nın güneyinde yer alan ada ülkesi Maldivler de benzer bir adım attı. Yemen, Katar'ın uluslararası koalisyondan çıkarılması kararını da desteklediğini belirtti. Yemen hükümeti tarafından yapılan açıklamada, "Katar'ın Husi darbe milisleriyle mücadeledeki eylemleri ve aşırıcı gruplara desteği açık bir hale gelmiştir" ifadesi kullanıldı.
KATAR'DAN İLK AÇIKLAMA
Katar'dan yapılan ilk açıklamada ise Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, 'haksız şekilde alınmış bu karardan üzüntü duyduklarını' belirtti. Al Sani, "Haksız uygulamalar var ve bunlar temeli olmayan iddialara ve suçlamalara dayanıyor" şeklinde konuşurken, söz konusu kararın vatandaşlarının normal hayatını sürdürmesine etki etmeyeceğini belirtti. Katar Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan resmi açıklamada ise kararın Katar üzerinde vesayet kurma isteği olduğunu ifade etti.
Katar'ın bir süredir "amacı devlete zarar vermek olan ve tamamı uydurma olan bir iftira kampanyasına maruz kaldığına" işaret edilen açıklamada, Katar'ın Körfez İşbirliği Konseyi'nin (KİK) aktif bir üyesi olduğu, KİK'te alınan kararlar ve sözleşmelere bağlı kaldığı, diğer ülkelerin egemenliğine saygı duyan, ülkelerin içişlerine müdahale etmeyen, görevi olduğu üzere terör ve aşırılıkla mücadele eden bir ülke olduğu vurgulandı. Basın yoluyla yürütülen Katar karşıtı kampanyanın Körfez halkını ikna edemediği, bu yüzden krizin giderek tırmandırıldığı ifade edilen açıklamada, "Ülkelerin ilişkileri kesmeyle ilgili açıklamalarında belirttikleri iddialara bakıldığında bu girişimin de medya üzerinde planlı bir şekilde yürütülen ve çoğu iftira olan kampanyanın bir parçası olduğu görülmektedir" denildi.
Öte yandan, Katar Havayolları Suudi Arabistan'a yönelik tüm uçuşları askıya aldığını açıkladı.
İRANLI YETKİLİ: KILIÇ DANSININ SONUCU
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin özel kalem müdür yardımcısı Hamid Aboutalebi, Twitter üzerinden paylaştığı mesajda "Yaşananlar kılıç dansının ilk sonucu" ifadelerini kullandı. Trump, Riyad ziyareti sırasında Suudi Arabistanlı yetkililerle kılıç dansı yapmış, dansın görüntüleri sosyal medyada günlerce konuşulmuştu. Yemen'in kararını henüz açıklamadığı sürede açıklama yapan üst düzey İranlı bir yetkili ise Arap ülkelerinin Katar'la ilişkilerini kesmesinin Ortadoğu'daki krize çözüm getirmeyeceğini ifade etti. Gündeme bomba gibi düşen bu gelişmenin ardından İran, yaptığı açıklamayla ABD'yi suçladı.
SUUDİ ARABİSTAN NEYLE SUÇLUYOR?
Suudi Arabistan Resmi Haber Ajansı SPA'da yayınlanan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, ülkenin milli güvenliği için Katar ile tüm diplomatik ilişkilerin kesildiği, deniz ve hava sınırlarının da kapatıldığı bildirildi. Açıklamada, "Doha'nın açık ve gizli gerçekleştirdiği ciddi ihlaller, terör örgütlerini barındırarak teröre destek vermesi, basın yayın organlarında terör örgütlerinin propagandasını yapması, Katif ilindeki İran bağlantılı terör eylemlerini desteklemesi, aşırıları barındırması, Yemen'deki Husi militanları desteklemesi sonrasında Suudi Arabistan'ın bu kararları almak durumunda kaldığı" belirtildi.
KATAR VATANDAŞLARINA DA YASAK
Bu kararların aynı zamanda "Katar'ın Bahreyn'de desteklediği terör eylemleri sonrasında kardeş ülke Bahreyn ile dayanışma çerçevesinde alındığı" ifade edilen açıklamada, karar gereği Suudi Arabistan vatandaşlarının Katar'a seyahati ve ülkede sürekli oturumu ile Katarlı vatandaşların ülkeye gelmesi ve transit hava limanlarını kullanmasının yasaklandığı kaydedildi. Suudi Arabistan'da bulunan Katar vatandaşlarının güvenlik gerekçesiyle 14 günde ülkeyi terk etmesi gerektiği vurgulanan açıklamada, ilişkilerin kesilmesi işleminden Hac ve Umre yapacak Katarlıları etkilemeyeceği aktarıldı.
BAE SÜRE VERDİ: TERK EDİN
BAE de Katar ile diplomatik ilişkileri kesti BAE resmi haber ajansı ENA'da yayınlanan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, Bahreyn ve Suudi Arabistan'ın Katar ile ilişkileri kesme kararının desteklendiği, BAE'nin de Katar ile tüm diplomatik ilişkileri kestiği belirtildi.Ülkede bulunan Katarlı diplomatların 48 saat içinde, Katar vatandaşlarının da 14 gün içinde ülkeyi terk etmesi gerektiği, BAE vatandaşlarının da Katar'a seyahatinin yasaklandığı bildirildi. Açıklamada, Katar ile deniz ve hava sınırlarının da kapatıldığı kaydedildi.
MISIR DEAŞ VE EL KAİDE FİKRİ YAYMAKLA SUÇLADI
Mısır Dışişleri Bakanlığı, "düşmanca tutumları" nedeniyle Mısır'ın Katar ile diplomatik ilişkilerini kestiğini bildirdi. Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Katar’ın "El Kaide ve DEAŞ fikrini yaydığı, Sina Yarımadası’ndaki terör örgütlerini desteklediği, ayrıca Mısır ve diğer Arap ülkelerinin iç işlerine karıştığı" ifadesi kullanıldı. Açıklamaya şöyle devam edildi: “Mısır yönetimi, düşmanca tavırları, Müslüman Kardeşler Teşkilatı (Ihvan) yöneticilerini ülke topraklarında barındırması ve Mısır milli güvenliğini tehdit eden terör örgütlerinde destek vermesi nedeniyle Katar ile diplomatik ilişkileri kesmeyi kararlaştırmıştır”
Açıklamada, Katar'ın ulaşım ve taşıma araçlarına Mısır’daki havaalanları ve limanların tümünün ülke milli güvenliği için kapatıldığı da kaydedildi.
BAHREYN:TURİSTLERE 14 GÜN SÜRE
Bahreyn Dışişleri Bakanlığı, ülkenin güvenliği için Bahreyn'in Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiğini duyurdu. Bahreyn Dışişleri Bakanlığı internet sitesinde yayımlanan açıklamada, Bahreyn'in Doha'daki diplomatik misyonlarını geri çağırdığı ve Katar diplomatlarına da ülkeyi terk etmeleri için 48 saat süre tanındığı bildirildi.
Bahreyn vatandaşlarının Katar'a seyahat etmesinin, Katar vatandaşlarının da ülkeye gelmeleri ile transit geçiş yapmalarının yasaklandığı belirtilen açıklamada, Bahreyn'de oturumu olan veya turistik gezi için ülkede bulunan Katarlıların 14 gün içinde ülkeyi terk etmeleri gerektiği, bu açıklamanın yayımlanmasından 24 saat sonra Bahreyn hava sahası, kara suları ve limanların da Katar'a kapatılacağı ifade edildi."Katar'ın uluslararası kanunlar, ikili anlaşmalar ve bölgesel sözleşmeleri hiçe sayarak ülke güvenliğini tehdit etmesi, iç işlerine karışması, silahlı terör örgütlerine destek vermesi, İran ile bağlantılı silahlı terör örgütlerine Bahreyn'de eylem yapması için finansal destek sağlaması" nedeniyle ilişkilerin kesildiği aktarılan açıklamada, Katar'ın bu tehlikeli davranışlarının sadece Bahreyn'i değil, bölge ülkelerinin güvenliğini de tehdit ettiği, bu davranışlar karşısında sessiz kalınmasının mümkün olmadığı kaydedildi.
Bahreyn, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile 2014 yılında Katar'ı iç işlerine karışmak ile suçlayarak diplomatik ilişkileri kesmişti.
KOALİSYONDAN ÇIKARDILAR
Katar'ın, Suudi Arabistan öncülüğünde Yemen'de Husilere karşı oluşturulan Uluslararası Koalisyon'daki rolünün sona erdiği de açıklandı. Suudi Arabistan'ın resmi haber ajansı SPA'da yayınlanan Koalisyon Komutanlığı açıklamasında, Uluslararası Koalisyon'un, "Yemen’de terörizmi güçlendirmesi ve darbeci milislerle ilişkilerinden dolayı" Katar'ın koalisyondan çıkarılmasına karar verdiği kaydedildi.
Açıklamada, "Yemen’de meşruiyeti destekleme amacıyla kurulan Arap Koalisyonu Komutanlığı, koalisyonun terörle mücadelesi ilkesine aykırı olarak Katar’ın başta El Kaide ve DEAŞ olmak üzere Yemen’de terörizmi güçlendirmesi ve darbeci milislerle ilişkilerinden dolayı koalisyondan çıkarılmasına karar verdi." ifadeleri yer aldı.
ABD'DEN KONUYLA İLGİLİ İLK AÇIKLAMA
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'dan taraflara diyalog çağrısı geldi. Tillerson, "Tarafların, birlikte oturup farklılıklarını konuşmasını destekliyoruz. Körfez İşbirliği Konseyi dağılmamalı" dedi.
SİBER SALDIRI KRİZİ
Katar Resmi Haber Ajansı (QNA), 23 Mayıs gecesi Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani'ye atfedilen "ABD'ye karşı ve İran'ı destekleyici" açıklamalar yayınlamıştı. Açıklamalar kısa süre içinde medyada geniş şekilde yer almıştı. Bundan birkaç saat sonra açıklama yapan Katar hükümeti İletişim Dairesi Direktörü Şeyh Seyf bin Ahmed Al Sani, QNA sitesinin siber saldırıya uğradığını duyurmuştu. Katar Dışişleri Bakanlığının açıklamasında da QNA'nın siber saldırıya uğradığı ve yayınlanan haberlerin gerçeği yansıtmadığı, medya organlarından bu açıklamaları dikkate almalamaları talep edilmişti.
Katar'dan gelen açıklamalara rağmen BAE ve Suudi Arabistan basınında Al Sani'ye atfedilen açıklamalar kullanılmaya devam etmişti. Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ise 25 Mayıs'ta düzenlediği basın toplantısında, medya üzerinden ülkesini hedef alan bir kampanya bulunduğunu belirterek, "Konuyla ilgili soruşturma devam ediyor ancak burada Katar'ı hedef alan bir kampanya olduğu açık ve biz de buna karşı koyacağız." demişti.
Bu durumun Körfez ülkeleri arasında son yıllarda yaşanan en büyük diplomatik kriz olduğu aktarılıyor.
RUSYA: KENDİ BİLECEKLERİ İŞ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bir dizi Arap ülkesinin Katar ile diplomatik ilişkilerini kesme kararı almasına ilişkin olarak, "Bu, onların bileceği iş. Biz ülkelerin ikili ilişkilerine karışmıyoruz" dedi. Lavrov'a, Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey ile Moskova'da düzenlediği ortak basın toplantısında, teröre destek verdiği gerekçesiyle bir dizi Arap ülkesinin Katar ile diplomatik ilişkilerini kesme kararı alması soruldu. Lavrov soru karşısında, "Arap ülkelerinin Katar ile diplomatik ilişkilerini kesme kararı alması kendi bilecekleri bir iş. Bu, bu ülkelerin ikili ilişkilerini ilgilendiren bir konu. Biz, böyle kararlara karışmıyoruz" ifadelerini kullandı.