10 soruda ABD-Rusya kavgasında Türkiye'nin pozisyonu

PUTİN FÜZE TEHDİDİNE NEDEN BAŞVURDU?

Rusya'da 18 Mart'ta seçim var. Putin kesin favori. Putin'in seçim öncesi yeni geliştirilmiş, sınırsız menzile sahip ve hiçbir hava savunma sistemine takılmayan füzelerle batıyı tehdit etmesi, sadece seçimle açıklanacak kadar küçük çaplı bir durum değil. İki ülke arasında gelinen noktada uçurumlar derinleşiyor.

ABD BU TEHDİDİ NASIL ALGILADI?

Pentagon'un açıklaması, "her türlü tehdide hazırız, Rusya'nın nükleer faaliyetlerine karşı biz de füzelerimizi çeşitlendirdik" oldu. Yani ABD, Putin'in o sözünü ettiği sınırsız menzile sahip füzelerin varlığından haberdar olduklarını söylüyor. O füzelere karşı kendilerinde de caydırıcı füzelerin geliştirildiğini belirtiyor.

TÜRKİYE'NİN ABD İLİŞKİLERİ?

2013'ten bu yana Türkiye-ABD ilişkileri en kötü süreci yaşadı. Ama gelinen noktada her türlü boyuttaki özellikle PKK-FETÖ başlıklı krizlere rağmen ABD hala Türkiye'yle ilişkileri normalleştirmek istiyor. ABD Dışişleri Bakanı Tillerson'un son ziyareti gösterdi ki, ABD Türkiye'yi kaybetmeyi kesinlikle göze alamıyor.

TÜRKİYE'NİN RUSYA İLİŞKİLERİ?

2015 Kasım ayındaki uçak krizi sonrası Türkiye-Rusya ilişkileri önceki döneme göre daha derin bir boyut kazandı. Güven belki 2015 öncesine göre az ama ilişki çeşidi ve boyutu 2015 öncesinden çok daha büyük.

Mesela 2015 öncesi Suriye konusunda bir işbirliği yoktu şimdi var ve sahada uygulanıyor.

TÜRKİYE BU KAVGADA NASIL POZİSYON ALMALI?

ABD ile Rusya arasındaki didişme yıllardır var. Tansiyon şu an biraz daha yüksek. Ama Türkiye'nin alacağı yeni bir pozisyon yok aslında.

Türkiye'nin durduğu nokta doğru bir yer. Belirli konularda ABD ile belirli konularda da Rusya ile stratejik işbirlikleri. Elma ile armutları aynı sepete koymayan, bağımsız bir dış politika izliyor Türkiye.

TÜRKİYE ABD'NİN KRİZLERİNE NASIL CEVAP VERDİ?

ABD, Sarraf davası, PKK-PYD, FETÖ ve 15 Temmuz konularında Türkiye'ye hep kriz çıkardı. NATO konusunda da Türkiye'yi yalnız bıraktı.

Türkiye'nin buna yanıtı, Rusya ile daha yakın ortaklık oldu ve hatta

S-400 konusunda da ciddi bir atak yaptı. Türkiye bunları yapınca ABD nezdinde pazarlık gücü daha da arttı.

RUSYA, TÜRKİYE'NİN KONUMUNU NASIL GÖRÜYOR?

Mesela ABD Dışişleri Bakanı Tillerson'un ziyaretinde Türkiye-ABD ilişkilerinin normalleşmesi adına yapılan uzlaşı. Bu konuda 3 komite kuruldu ve 8 Mart'ta Washington'da ilk toplantı yapılacak ve yeni bir süreç başlayacak. Rusya'nın bu durumdan memnun olduğu söylenemez.

TÜRKİYE'NİN SURİYE POLİTİKASI VE ABD-RUS DENKLEMİ?

Türkiye'nin Suriye'de öncelikleri PKK terör örgütü, sivillerin korunması ve sınırların korunması. Bunu Rusya ile yapabildiği ölçüde gerçekleştiriyor. ABD'nin Suriye politikası Türkiye'nin Suriye politikasıyla çelişiyor. Ama Türkiye burada geri adım atan taraf değil. O zaman Türkiye, Suriye politikasını ABD'den ziyade Rusya ile stratejik işbirliği kurarak şekillendiriyor.

"BU YENİ SÜREÇ BAŞARILI OLURSA..."

Tillerson'un bahsettiği gibi bu yeni süreç başarılı olursa Türkiye Suriye politikasında geri adım atmadan ama ABD'yle de krize girmeden hamleler yapabilir. Yani Türkiye Suriye politikasında durduğu yeri asla değiştirmez çünkü kırmızı çizgileri var, ama geri adım atıp bizim politikamıza yanaşan güçlere de kapıyı kapatmaz.

ABD-RUSYA KAVGASININ ASIL SEBEBİ NE?

Birkaç başlık var. Biri Suriye kaynaklı ciddi bir kriz var. Özellikle enerji bölgelerinin paylaşımı ve enerji transfer yollarının kontrolü noktasında. Bir diğer kriz de Akdeniz'e açılma ve Doğu Akdeniz'deki rezervler konusunda. Burada Rusya ile ABD farklı cephelerde duruyor.

Doğu Akdeniz gazının Batı'ya taşınması, Rusya'nın Batı üzerindeki tekelini kıracak.

TRUMP'IN ABD-RUS KAVGASINDAKİ ETKİSİ?

Trump Rusya ile ilişkilerinden dolayı mercek altında, başı belada.

Seçim dönemi ve sonrasında Trump'ın Rusya konusundaki önemli işbirliği hamleleri vardı, bunlar hayata geçirilemedi. Aksine bundan dolayı Trump'ın başkanlığı sorgulama altına girdi.